Fontana di Trevi – symbol dolce vita i największa atrakcja Rzymu

Fontana di Trevi

Fontana di Trevi

Nikt, kto przybywa do Rzymu, nie przeoczy wizyty u jej stóp. Od wieków jest symbolem miasta, miejscem wyznań zakochanych i turystyczną atrakcją pierwszej klasy. Ktoś, kto wychował się na filmach Federico Felliniego, nigdy też nie zapomni jasnowłosej diwy Anity Ekberg z filmu Dolce vita (1959), która w czarnej długiej sukni wchodzi do fontanny, a podąża za nią pełen dezynwoltury Marcello Mastroianni. Nieco wcześniej fontanna ta była tematem innego włoskiego filmu – Trzy monety w fontannie, w którym ukazany został żywy do dziś zwyczaj wrzucania do niej drobnych pieniędzy (koniecznie prawą ręką przez lewe ramię).

Fontana di Trevi
Fontana di Trevi, zdj. Wikipedia, autor Diliff
Fontana di Trevi, Piazza di Trevi
Fontana di Trevi, Okeanos i alegorie Obfitości i Zdrowia
Fontana di Trevi, inskrypcja upamiętniająca powstanie monumentu i herb papieża Klemensa XII
Fontana di Trevi, Okeanos, Pietro Bracci
Fontana di Trevi, alegoria Zdrowia i relief - Dziewica wskazująca rzymskiemu żołnierzowi żródło
Fontana di Trevi, zaprzęg Okeanosa, Pietro Bracci
Fontana di Trevi, alegoria Obfitości
Fontana di Trevi, Konie morskie prowadzone przez trytony, Pietro Bracci
Fontana di Trevi, relief - Dziewica wskazująca rzymskiemu żołnierzowi źródło
Fontana di Trevi, fragment
Fontana di Trevi, alegoria Zdrowia
Fontana di Trevi
Fontana di Trevi, Piazza di Trevi
Fontanna di Trevi, fasada fontanny stworzona za  papieża Klemensa XII, rycina - Giovanni Battista Piranesi
Fontanna di Trevi (po lewej) w II poł. XVII w., rycina - Giovanni Battista Falda

Nikt, kto przybywa do Rzymu, nie przeoczy wizyty u jej stóp. Od wieków jest symbolem miasta, miejscem wyznań zakochanych i turystyczną atrakcją pierwszej klasy. Ktoś, kto wychował się na filmach Federico Felliniego, nigdy też nie zapomni jasnowłosej diwy Anity Ekberg z filmu Dolce vita (1959), która w czarnej długiej sukni wchodzi do fontanny, a podąża za nią pełen dezynwoltury Marcello Mastroianni. Nieco wcześniej fontanna ta była tematem innego włoskiego filmu – Trzy monety w fontannie, w którym ukazany został żywy do dziś zwyczaj wrzucania do niej drobnych pieniędzy (koniecznie prawą ręką przez lewe ramię).

Ponoć wrzucenie jednej monety gwarantuje ponowny przyjazd do Rzymu, dwóch – romans, a trzy monety mają zapewniać ślub. Pomimo że zanieczyszczanie fontanny jest surowo zabronione, tysiące monet ląduje w niej każdego dnia i nocy. Pieniądze są systematycznie wyławiane przez służby porządkowe i oddawane instytucjom charytatywnym – ponoć fontanna przynosi w ten sposób rocznie około ćwierć miliona euro dochodu.

      Fontana di Trevi, Piazza di Trevi

Fontanna di Trevi jest jedną z najmłodszych rzymskich fontann, ale za to być może najpiękniejszą, a na pewno największą – ma 50 metrów szerokości i 26 metrów wysokości. W miejscu tym mała fontanna istniała już w XV wieku. Dwa stulecia później papieże rozważali jej rozbudowę, plany przygotował sam Gian Lorenzo Bernini, a papież Urban VIII, jak mówi legenda, nałożył nawet podatek od wina, aby zrealizować ten pomysł. Ale dopiero Niccolò Salvi w 1776 roku, za czasów pontyfikatu Klemensa XII, ostatecznie sfinalizował trwającą 30 lat budowę. Dzieło od razu wzbudziło podziw – czegoś takiego, stworzonego z takim rozmachem i teatralnym przepychem, jeszcze w Rzymie nie było. Szczególnie że chodząc po wąskich uliczkach graniczących z fontanną, jakby nieoczekiwanie się na nią „wpada”. W miejscu tym, dość wąskim i kameralnym, nie oczekuje się czegoś tak monumentalnego, tryskającego wodą i odbijającego echo jej szumu. Całe wieki kotłował się u jej brzegów tłum handlarzy oferujących papierosy, owoce i prażone kasztany, a rzymianki nabierały z basenu wodę do picia w przeświadczeniu o jej zdrowotnych właściwościach. 


      Fontana di Trevi, Okeanos, Pietro Bracci

Główną postacią ukazaną na tle architektonicznych kulis i fasady pałacu książąt Poli jest bóg mórz i rzek Okeanos stojący na podobnym do muszli rydwanie zaprzężonym w dwa konie morskie. Jego autorem jest Pietro Bracci. On też po śmierci Niccolò Salviego, autora całej koncepcji, dokończył jego dzieło. W niższej partii dostrzeżemy próbujące okiełznać owe konie dwa trytony. W niszach towarzyszą Neptunowi dwie kobiece alegorie – po lewej Zdrowie, po prawej Obfitość, z którymi nierozerwalnie wiązało się dostarczanie wody do miasta. Ponad nimi widnieją reliefy – w jednym z nich dojrzymy legendarną postać dziewicy (virgo), która pokazuje spragnionemu rzymskiemu żołnierzowi źródło, w drugim historyczny temat – Marka Agrypę (szwagra cesarza Oktawiana Augusta) oglądającego szkice planowanego i finansowanego przez niego akweduktu. Tu bowiem, gdzie stoimy, znajdowało się zakończenie Aqua Virgo – pochodzącego z końca I wieku p.n.e. akweduktu, którym płynąć miała woda do zbudowanych przez Marka Agrypę term w pobliżu Panteonu. W górnej partii na gzymsie zobaczymy natomiast cztery postacie kobiece symbolizujące poszczególne pory roku. Całość wieńczy napis upamiętniający papieską fundację i herb rodu Corsini z insygniami papieskimi.